พึ่งรับกระต่ายมาเมื่อ2วันที่แล้ว น้องไม่ค่อยอึ ฉี่เลยค่ะ แล้วก็ไม่ค่อยกินน้ำด้วยค่ะ ตอนนี้ให้กินหญ้าอัลฟาฟ่าสับแล้วก็ป้อนนมแพะ มีวิธีแก้มั้ยคะ

ถ้ากระต่ายยังไม่หย่านมหรืออายุยังไม่ถึง 45 วันหรือเดือนครึ่ง จะมีความเสี่ยงมากครับ และหากยังอยู่ในช่วงกินนมแม้จะกินลดลง เช่น 3 สัปดาห์ที่พบว่าเริ่มกินอาหารได้บ้างก็ถือว่าเสี่ยงครับ เพราะนมแม่มีคุณสมบัติเป็นกรดอ่อน เรียกว่า milk oil อยู่ในรูปไขมันอิสระเยอะ และไขมันเหล่านี้เป็นตัวต้านเชื้อตามธรรมชาติ ทำให้ลูกกระต่ายมีภูมิคุ้มกันและปลอดภัยจากเชื้อโรคที่จะมาพร้อมกับอาหารและน้ำมากขึ้น ดังนั้นลูกกระต่ายวัยนี้จึงเสี่ยงต่อการติดเชื้อได้ง่ายและมีอัตราเสียชีวิตสูง

อาการไม่ขับถ่ายไม่ฉี่มักจะมาก่อนหรือหลังอาการท้องเสียได้เสมอ บางรายจะถ่ายเหลวพุ่งเป็นน้ำหรือเป็นมูกมากติดเปรอะตามก้นหรือหาง แต่ต่อมาจะท้องผููกไม่ขับถ่ายแทน บางรายเกิดจากท้องผูกก่อนประมาณ 1 วันแล้วถ่ายเหลวรุนแรงก่อนเสียชีวิตได้ การรักษาในเคสแบบนี้อัตรารอดจึงต่ำและต้องรักษาแบบจริงจังเหมือนเข้าห้องไอซียู แม้ว่าอาการจะเหมือนไม่แย่ในช่วงแรกหรือคล้ายว่าจะตอบสนองต่อการรักษาหลังจากให้ยาและน้ำเกลือไป แต่หลายรายก็ทรุดลงอย่างรวดเร็ว อันนี้ต้องเล่าความจริงกันก่อน

ตัวที่รอดคือตัวที่เริ่มมีการกินอาหารและขับถ่ายได้ และได้รับอาหารและน้ำเกลือทดแทนพลังงานและอิเลกโตรไลต์ ผมไม่อยากแนะนำว่าควรทำอะไรเบื้องต้นเพราะอาการที่เล่าเข้าข่ายความรุนแรงได้ แนะนำให้รีบพาไปหาหมอครับ ยิ่งเร็วก็มีโอกาสรอด

ในรายที่โชคดีก็ยังมีครับ แต่อัตราน้อยมาก หลายตัวเป็นเพราะปรับเปลี่ยนอาหารทันทีทันใด หรือเพิ่งเลี้ยงใหม่ เปลี่ยนมือเปลี่ยนสิ่งแวดล้อม เกิดจากความเครียดแล้วทำให้ทางเดินอาหารไม่บีบตัวก็มี หรือการเปลี่ยนอาหารทันทีทันใดก็มีผลทำให้จุลินทรีย์เกิดเสียสมดุลและทำให้พวกก่อโรคเจริญขึ้นมาแทน และเมื่อเปลี่ยนจากนมแม่ไปเป็นนมชนิดอื่นที่เป็นด่างก็จะเสี่ยงได้ แต่นมทดแทนทุกตัวก็เสี่ยง เขาจึงแนะนำว่าเมื่อเริ่มเลี้ยงลูกกระต่ายควรมีบันนี่เอนไซม์หรือเวทเรทโพรไบโอติกส์ ซึ่งเป็นจุลินทรีย์ติดบ้าน นอกจากนี้ยังต้องมีพวกแรบบิทแคร์ (โดยเฉพาะสูตรโมโนลอรินซึ่งมีคุณสมบัติคล้ายนมแม่) มาใช้แทนหรือร่วมกับพวกนมทดแทน หรือใช้สูตร QBA+PA หรือจะใช้ของสัตว์กินพืชของเวทเรค Herbivore care ตัวนี้มีสารประคับประคองเหมาะสม เมื่อมีอาการป่วยเกิดขึ้นแล้วเป็นการประคับประคองเบื้องต้น จะช่วยป้องกันการสูญเสียจุลินทรีย์และพลังงานรวมทั้งอิเลกโตรไลต์ได้ในวันแรกก่อนไปถึงมือหมอ เพราะกระต่ายเด็กเสียชีวิตไว ถ้ากินได้แล้วตอบสนองหลายตัวจะเริ่มขับถ่าย เพราะตัวจุลินทรีย์บางตัวไปช่วยลดกรดและภาวะลำไส้อืด และป้องกันเชื้อโรค และพลังงานจากอาหารฟื้นฟูเหล่านี้จะช่วยประคับประคองให้ค่อยๆฟื้นตัวและปรับอาหารเป็นอัลฟัลฟ่าและป้อนอาหารฟื้นฟูแทนนม (ถ้าอายุหย่านมแล้ว) หรือเปลี่ยนนมแพะไปเป็น zoologic matrix จะมีคุณสมบัติดีขึ้นแต่หาซื้อยากครับ ต้องหากลุ่มอาหารฟื้นฟูเก็บไว้เมื่อซื้อกระต่ายอายุน้อยมาก ๆ เช่น สูตรโมโนลอรินกินไปพร้อมเลี้ยงก็ได้ ถ้าตอนนี้ไม่ยอมกินอะไร ป้อนตัวนี้จะยังดีกว่าไม่มีเพราะยังเพิ่มโอกาสในการรอดได้ แต่อย่างไรก็ตามเคสแบบนี้ควรรีบไปพบหมอ ปลอดภัยไว้ก่อนไม่ประมาทครับ เพราะหากเจ็บปวดมากต้องได้รับยาลดปวดทันที

กระตุ้นการขับถ่ายด้วยการใช้น้ำอุ่นเช็ดเบาๆที่รูทวารเผื่อช่วยได้ ถ้าไม่ตอบสนองต้องรีบไปพบหมอครับ หากท้องกางมากแสดงว่าอการปวดท้องรุนแรง ยิ่งกัดฟันยิ่งถือว่าแยะมากให้รีบไปพบหมอไม่ต้องตรวจเองเพราะเขาจะปวดมากและตายได้ทันทีเมื่อจับบังคับ