อัณฑะบวมเกิดจากการบาดเจ็บโดยตรง การอักเสบของลูกอัณฑะ เนื้องอก การคลำจะช่วยประเมินได้ เนื้องอกมักจะบวมแข็ง ขณะที่การอักเสบจะร้อนและรู้สึกเจ็บปวดเมื่อคลำ และที่พบเสมอ เช่นการติดเชื้อแบคทีเรียชนิด Pasteurella spp. แต่ต้องมีอาการอื่นร่วม เช่น หายใจลำบาก น้ำมูกน้ำตา ปอดอักเสบ
สิ่งสำคัญคือการวินิจฉัยให้ทราบสาเหตุ จึงจะประเมินการรักษาที่เหมาะสมได้ ส่วนการร้อนบวมแดงสามารถใช้การประคบเย็นเพื่อลดการอักเสบได้ในช่วงแรก ร่วมกับการใช้ยาลดอาการอักเสบที่ปลอดภัย
ค่ารักษาแต่ละที่ประเมินไม่เหมือนกันครับ อาจจะมีการเอกซเรย์เพิ่มนอกจากการตรวจร่างกายทั่วไป เพื่อให้แน่ใจว่าป่วยด้วยสาเหตุื่นๆนอกจากการอักเสบที่อัณฑะอย่างเดียวหรือไม่ หากสงสัยการติดเชื้อจำเป็นต้องตรวจเลือดร่วมกับการเพาะเชื้อ ขอให้หายไวไวครับ