ผมรับลูกป้อนคอกคาทีลมา 4 วันแล้ววันนี้มันถ่ายของเสียออกมาสีดำเหมือนจะมีสีแดงปนมานิดหน่อยเลยสงใสว่าจะติดเชื่อในระบบทางเดินอาหารควรรักษาอย่างไรดีครับ

แยกลักษณะสิ่งขับถ่ายเป็นเบื้องต้นเป็นอันดับแรกก่อนครับ เพราะว่าสีมักจะบ่งบอกสิ่งผิดปรกติได้ แต่ต้องเข้าใจขั้นตอนแรก สิ่งขับถ่ายจะแบ่งเป็น 3 ส่วนได้แก่ ปัสสาวะ อุจจาระหรือมูล และยูเร็ต ปรกติปัสสาวะจะมีสีใส และยูเร็ตจะขาวหรือเหลืองไม่มีไม่เกิน 50% ของสิ่งขับถ่ายทั้งหมดในกลุ่มนกกินพืชทั้งหมด เช่น นกแก้ว แม้กระทั่งไก่ นกกระทา และหากเป็นสีเขียวหรือดำมักจะติดมาจากสารที่ปนมากับความผิดปรกติ ขณะที่มูลจะมีสีเขียวเข้มได้แต่ไม่ใสสว่างแบบเจลเนื่องจากสารกลุ่มบิลิเวอดินตามปรกติ (คนเป็นแบบสีเหลืองจากสารบิลิรูบิน) ที่ีให้แยกตรงนี้เพราะต้องชี้ประเด็นว่าเห็นถ่ายออกมาเป็นสีดำนั้นคือส่วนไหน หากเป็นยูเร็ตจะถือว่าผิดปรกติได้ แต่หากเป็นมูลจะมีสีที่หลากหลายขึ้นกับอาหารที่ีกินด้วย วิตามิน หรือแร่ธาตุ เช่น วิตามินบีจะทำใ้ปัสสาวะและมูลแดงคล้ายเลือดได้หรือดำไปเลยหรือเหลือง ธาตุเหล็กทำให้ดำและแดงได้ บลูเบอรี่ทำให้ดำ ติดเชื้อโปรโตซัวจะมีสีแดงจากเลือดปน นอกจากนี้ในการประเมินต้องประเมินร่วมกับลักษณะของสิ่งขับถ่ายอื่นๆ ถึจะบอกว่าเป็นของเสียได้ เช่น มูลมีลักษณะเหลว ถ่ายพุ่ง ก้นบวม และอาจปนมูก มีกลิ่นเหม็นคาว มักพบการติดสีไปกับยูเร็ตและปัสสาวะด้วย และยูเร็ตมักจะพบปริมาณมากได้ หรือบางรายมีน้ำปนจากทางเดินอาหารที่ไม่ใช่ปัสสาวะปนออกมาร่วมด้วยปริมาณมาก

การประเมินคือการนำสิ่งขับถ่ายโดยนำกรงนกไปพบหมอหรือให้ผู้รู้ดูภาพ เพราะจะบอกได้ ร่วมกับอาการทางคลินิก และการเอามูลไปป้ายส่องกล้องจุลทรรศน์หรือหาเม้ดเลือดก็ได้ หมอจะประเมินจากการย้อมสีแบคทีเรีย หรือดูกลุ่มโปรโตซัวร้่วม เพราะถ้าท้องเสียหรือกินของเสีย อาการอาจจะไม่หายไปในทันที เว้นแต่มีการติดเชื้อไม่รุนแรง ในวันเดียวบางตัวก็แสดงออาการฟื้นตัวได้เหมือนเราได้รับอาหารเป็นพิษหรือมีการปนเปื้อนเชื้อในอาหาร แต่ในรายที่รุนแรงจะเกิดอาการต่อเนื่อง โดยเฉพาะอย่างยิ่งในรายนี้หากเป็นการติดเชื้อจริงและถ่ายเป็นสีดำถือว่ารุนแรง ซึ่งจะอธิบายต่อไปว่าเพราะอะไร และการเอกซเรย์จะช่วยประเมินร่วมได้ เช่นการพบการสะสมของแก๊สในลำไส้หรือกระเพาะที่เกิดการอักเสบ นอกจากนี้การมีเลือดออกในทางเดินอาหารส่วนต้นจะทำให้เลือดเป็นสีดำ มักสัมพันธ์กับการติดเชื้อไวรัส การเกิดแผลในกระเพาะ การติดเชื้อแบคทีเรียรุนแรง แต่ถ้าเป็นทางเดินอาหารส่วนท้ายจะเป็นสีแดง ซึ่งมักสัมพันธ์กับการติดเชื้อโปรโตซัวในบริเวณทางเดินอาหารส่วนท้าย